عضویت موسسه اعتباری کاسپین در صندوق ضمانت سپردهها/تاریخچه صندوق ضمانت سپرده
- ۱۶ شهریور ۱۳۹۵
- 866

پایگاه خبری تحلیلی بانک مردم:موسسه اعتباری کاسپین به عضویت صندوق ضمانت سپرده ها درآمد.به گزارش بانک مردم، این موسسه بعد از پرداخت وجه حق عضویت اولیه صندوق و تائید ان توسط دفتر مدیر عامل صندوق به عضویت صندوق ضمانت سپرده ها پیوست.برای مشاهده اساسنامه صندوق ضمانت سپردهها اینجا را کلیک کنیدتاریخچه صندوق ضمانت سپردهاما تاریخچه صندوق ضمانت سپرده ها به عنوان نهاد عمومی غیر دولتی در ایران به سال ۱۳۸۹ باز می گردد. در ایران نیز از سالهای دور مطالعات بسیاری در بانک مرکزی در خصوص تشکیل یک نهاد پر قدرت در نظام بانکی در جهت ضمانت سپرده ها صورت گرفته که منجر به تدوین ماده ۹۵ قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۸۹؛ شده است. به موجب این قانون، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مجاز به ایجاد صندوق ضمانت سپردهها به منظور تضمین بازپرداخت وجوه متعلق به سپرده گذاران بانک ها و سایر موسسات اعتباری در صورت ورشکستگی است.بر این اساس صندوق ضمانت سپردههای ایران ضمن دریافت حق عضویت از بانک ها و موسسات اعتباری طبق قوانین و مقررات تدوین شده، بر آن است تا ضمن انجام فعالیتهایی نظیر رتبه بندی موسسات اعتباری و بانک ها از طریق تعیین میزان ریسک، ارائه مشاورههای تخصصی و پایش فعالیتهای موسسات اعتباری، در صورت قرارگرفتن این موسسات در شرایط بحرانی وارد عمل شده و در صورت ورشکستگی موسسه اقدام به تصفیه موسسه و بازپرداخت سپردهها بر اساس شرایط و دستورالعملهای تدوین شده کند.ضمانت سپرده چیست؟حفاظت از سپردههای خرد سپردهگذاران در برابر زیانهای ناشی از ورشکستگی بانکها و موسسات اعتباری از سازوکارهای ارتقاء ثبات نظام بانکی هر کشوری است که از طریق ایجاد صندوق ضمانت/ بیمه سپردهها انجام می شود. صندوق ضمانت سپردهها از عناصر مکمل شبکه گسترده امنیت مالی هر کشوری است که قوانین و مقررات بانکی، نظام نظارت بانکی و بانک مرکزی به عنوان آخرین تأمین کننده از دیگر عناصرتشکیل دهنده آن به شمار میروند. بیشتر کشورهای جهان نظام ضمانت سپردهها را به عنوان مهمترین و ضروریترین راه مقابله با بحرانهای مالی میشناسند.صندوق ضمانت سپردهها با حفاظت از نظام مالی در برابر پدیده هجوم بانکی (Bank Run) و اطمینان بخشی از وجود امنیت و قابلیت نقدشوندگی سپردههای سپردهگذاران خرد موجب تحکیم و استمرار ثبات مالی در کشور میشود، که این مهم هدف اصلی سیاستهای عمومی ایجاد نظام ضمانت سپردهها است.در شرایطی که برنامهای نظاممند برای حفاظت از سپردههای مردمی وجود نداشته باشد، دولتها غالبا، به منظور اجتناب از تحمل هزینههای اجتماعی، به کمک موسسات مالی ورشکسته شتافته و لاجرم هزینه بحرانهای ناشی از مخاطرات قهری و سوء مدیریت آن موسسات را تقبل می کنند. بدیهی است که تصمیمگیری در خصوص پوشش هزینه بحرانهای ناشی از ریسکهای قهری در زمره تصمیمات حاکمیتی است که در صورت پرداخت، به صورت عادلانه توزیع خواهد شد. ولی پوشش هزینههای ناشی از سوء مدیریت موسسات موجب ایجاد نابرابری شده و در واقع هزینهای را که باید صاحبان موسسه مالی به دلیل انتخاب مدیران غیر متخصص متحمل شوند، بر عهده دولتها و بانکمرکزی قرار میگیرد و موجب هدررفتن منابع عمومی میشود. بنابراین وجود برنامهای تشکل یافته در قالب نهادی که اختیارات لازم را در نظمدهی نظام مالی از طریق تقریر ضوابط و نظارت و ارزیابی مستمر دارا باشد، ضروری است. صندوق ضمانت سپرده ها با در اختیار داشتن ابزار کنترلی کافی همچون اعمال جریمه و محدود کردن فعالیت موسسه خاطی از یک سو و تجهیز منابع مالی لازم برای بازپرداخت سپردههای مردمی موسسه ورشکسته از سوی دیگر، در نقش ناظر و ضابط قدرتمند قوانین مالی انجام وظیفه کرده و موجب ایجاد، توسعه و استحکام شبکه امن مالی در کشور میشود.نهادهای ضمانت سپرده یا به صورت یک نهاد حاکمیتی، به عنوان بخشی از بانک مرکزی و یا به صورت یک نهاد خصوصی با پشتوانه دولتی و گاهی نیز به شکل یک شخصیت کاملاً خصوصی تشکیل می شوند و از طریق دریافت حق عضویت از موسسات اعتباری و بانک ها، به بیمه گری سپرده ها، نظارت بر عملکرد بانک ها و ارزیابی آنها پرداخته و در صورت وقوع بحران به کمک بانک ها، موسسات اعتباری و سپرده گذاران می آیند.صندوق ضمانت سپرده ها از چه ارکانی تشکیل شده است؟بنابر ماده ۶ اساسنامه ارکان صندوق عبارتند از هیأت امنا، هیأت مدیره، مدیر عامل و بازرس قانونی.در ماده ۷ در خصوص اعضای هیأت امنای صندوق آمده که این این مجموعه از رییس کل بانک مرکزی به عنوان رییس هیأت امنا، وزیر امور اقتصادی و دارایی یا معاون وی، معاون برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور یا معاون وی، عضو هیأت عامل ناظر بر بخش نظارت بانک مرکزی،یک نفر از مدیران عامل بانک های دولتی به انتخاب وزیر امور اقتصادی و دارایی و یک نفر از مدیران عامل بانکهای غیردولتی به انتخاب وزیر امور اقتصادی و دارایی تشکیل می شود .وظایف و اختیارات صندوقاما وظایف و اختیارات این صندوق حطیه فعالیت را مشخص کرده است . در ماده ۵ اساسنامه در این خصوص آمده است که :الف- ضمانت سپرده های هر شخص اعم از ریالی و ارزی در هر مؤسسه اعتباری.تبصره- سقف تضمین برای هریک از سپرده گذاران به پیشنهاد هیأت امنا به تصویب هیأت وزیران می رسد.ب- دریافت « حق عضویت » از مؤسسات اعتباری.پ- پرداخت سپرده ها پس از اعلام کمیته اضطرار.ت- سرمایه گذاری در اوراق مالی ضمانت شده توسط بانک مرکزی و یا دولت، حداکثر تا سقف هفتاد درصد منابع صندوق و صرفًا در مواقعی که منابع صندوق آزاد بوده و تعهدی بر ذمه صندوق وجود نداشته باشد. خرید اوراق یاد شده در آخرین روز فروش اوراق مذکور مجاز است.تبصره - بانک مرکزی در صورت عدم تکافوی منابع صندوق برای ایفای تعهدات می تواند پس از تأیید هیات عامل بانک مرکزی و تصویب هیأت وزیران، بخشی از منابع مالی صندوق را به صورت تسهیلات تأمین نماید.اعضای هیئت مدیرهاما مسئولیت هیات مدیره این صندوق با چه کسانی است . در میان اعضای هیات مدیره چهره های آشنایی از مدیران سابق بانک مرکزی دیده می شود. بر این اساس دکتر محمدرضا شجاع الدینی ریاست هیات مدیره صندوق ضمانت سپرده ها را بعهده دارد و عبدالرحمن ندیمی بوشهری، حسین حبیبی، دکتر احمد بدری و دکتر ابراهیم کاردگر از جمله اعضای هیات مدیره این صندوق هستند . محمد طالبی مدیرعامل سابق بانک کشاورزی نیز مدیرعامل صندوق ضمانت سپرده ها است .اعضای صندوق بر اساس قانون، کلیه موسسات اعتباری و بانک هایی که به موجب قانون و یا با مجوز بانک مرکزی تاسیس شده و تحت نظارت بانک مرکزی هستند، ملزم به عضویت در صندوق ضمانت سپرده هستند. به این ترتیب در حال حاضر ۳۵ بانک و موسسه اعتباری در کشور مطابق با جدول زیر عضو صندوق هستند:این اعضا عبارتند از بانک های ملی،سپه، صادرات، ملت، تجارت، مسکن، صنعت و معدن، کشاورزی، توسعه صادرات، رفاه، کارآفرین، شهر، اقتصاد نوین، سامان، توسعه تعاون، دی، پارسیان، پاسارگاد، رسالت، گردشگری، آینده، قوامین، پست بانک، خاورمیانه، انصار، سرمایه، ایران زمین ،قرض الحسنه مهر ایران، سینا، حکمت ایرانیان،ایران و ونزوئلا و موسسه های توسعه ،عسکریه ،نور، کوثر و کاسپین.سقف ضمانت صندوقطبق مصوبه هیئت وزیران مورخ ۱۸/مرداد/۹۴، سقف تضمین برای هر سپرده گذار در هریک از بانک ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی در صندوق ضمانت سپرده ها برای سال های ۱۳۹۳ و ۱۳۹۴، مبلغ یک میلیارد ریال تعیین شد.درآمدهای صندوقنرخ حق عضویت سالانه موسسات اعتباری برای سال های ۹۳ و ۹۴ از سوی هیات امنا به استناد بند ۲ از ماده ۹ آیین نامه یکسان و برابر با بیست و پنج صدم تعیین می شود. همچنین مؤسسه اعتباری تأسیس شده قبل از تاریخ ابلاغ آیین نامه موظف است حق عضویت سالانه هر سال را بر اساس اطلاعات مانده سپرده ها و سپرده قانونی ذیربط آن سپرده ها در سال گذشته محاسبه کند. البته صندوق موظف است نحوه محاسبه و میزان حق عضویت سالانه مؤسسه اعتباری در هر سال را تا پایان خرداد ماه سال بعد به مؤسسه اعتباری اعلام کند و البته موسسات و بانک ها برای پرداخت حق عضویتسال ۹۴ خود تا پایان شهریور سال جاری مهلت دارند.البته ماده ۲۰ اساسنامه این صندوق نیز آمده که سی درصد از مانده منابع صندوق که تحت هیچ عنوان قابل سرمایه گذاری نمی باشند به همراه سایر منابع صندوق که مصروف سرمایه گذاری نشده اند، در حسابی نزد بانک مرکزی نگهداری می شود.همچنین در ماده ۲۳ می خوانیم مازاد درآمد بر هزینه های صندوق در هر سال مالی پس از طی مراحل قانونی به حساب منابع صندوق منظور می گردد.بنابراین عدم عضویت بانک ها و موسسات اعتباری در این صندوق می تواندتهدیدی برای سپرده گذاران تلقی شود .