پایگاه خبری تحلیلی بانک مردم: برخی از اقتصاددانان و سیاستگذاران اقتصادی، با فرض موضوع شکست بازار، سیاستهای مداخلهای دولت را پوششی برای عبور از این شکست عنوان میکنند. در ایران هم، این دیدگاه از سوی برخی اقتصاددانان تعقیب و ترویج میشود. «جوزف استیگلیتز» مهمترین نظریهپردازی است که دیدگاه او محل مانور منتقدان اقتصاد آزاد است. مهمترین راهکار ایجابی این اقتصاددان آمریکایی برای عبور از شرایط شکست بازار و خروج از بحران اقتصادی، افزایش کسری بودجهای است که در نهایت موجب افزایش بدهی دولت و چاپ پول میشود. اما این عقاید که برخی جایگزینی برای سیاستهای متعارف میدانند، عموما با چالشهای جدی روبهرو میشود. در سال ۲۰۰۲ کنت روگوف، رئیس بخش تحقیقات صندوق بینالمللی پول، در نامهای خطاب به استیگلیتز این عقاید را به چالش کشید. مباحث مطرحشده در این نامه، در حال حاضر در اقتصاد ایران نیز به چشم میخورد. برخی با برچسب سیاستهای لیبرالی و نئولیبرالی وضعیت موجود را حاصل اجرایی شدن این اندیشهها در اقتصاد کشور میدانند. با بازخوانی این نامه، تلاش کرده نشان دهد که در مقابل نظارت سلبی استیگلیتز درباره مکانیزم بازار، چه راهکارهایی ایجابی وجود دارد و پیامدهای آن برای اقتصاد چیست؟
به گزارش بانک مردم به نقل از دنیای اقتصاد؛
جوزف استیگلیتز، اقتصاددان آمریکایی برنده جایزه نوبل اقتصاد در سال ۲۰۰۱، بهعنوان اقتصاددان ارشد با بانکجهانی همکاری میکرده است؛ اما نام استیگلیتز بعد از انتقادهای شدیدش از صندوق بینالمللی پول و بانک جهانی بر سر زبانها افتاد. مباحث این اقتصاددان نیز عموما توسط برخی از کارشناسان داخلی، در حمایت از توجیه مداخلات دولت در اقتصاد یا رونق بخشی پولی مورد استناد قرار میگیرد. کِنِت روگوف، مشاور اقتصادی و رئیس بخش تحقیقات صندوق بینالمللی پول، به بهانه انتشار کتاب جدید استیگلیتز بهنام «جهانیسازی و نارضایتیهای آن» و همچنین دیگر نقدهای او به صندوق، یک نامه نوشته است. این نامه شامل چند بخش است، یک بخش شامل نقدهای عملکرد به صندوق بینالمللی پول و کارکنان است، که بحث محتوایی ندارد؛ اما بخش دیگری از این نامه، نقدهایی است که درخصوص مغایرت نظریات استیگلیتز با اصول اقتصادی عنوان شده و میتواند مبنایی برای سیاستگذاری اقتصادی باشد. روگوف در این نامه تاکید میکند کشورهایی که بخواهند با چاپ پول مشکلات خود را حل کنند، با تورم کنترلنشده راه رشدی اقتصادی را خواهند گرفت و این سیاست زمانی که دولت کسری بودجه دارد، با پیامدهای بدتری روبهرو خواهد شد. روگوف که دانش آموخته MIT است، در بخش دیگری از این نامه با تاکید بر نقدهای موجود در شکست بازار، سیاستهای مداخله مداوم دولت را شبههانگیز میداند و معتقد است که شکستهای دولت در کشورهای در حال توسعه مشکلات بسیار بزرگتری از شکستهای بازار بهوجود آورده است. همچنین او در این نامه به بعضی از اتهامات استیگلیتز در مورد افراد و نهادها پاسخ داده است. متن زیر نامه ترجمه کِنِت روگوف به جوزِف استیگلیتز است که در جولای ۲۰۰۲ نوشته شده است. این نامه که برای نخستین بار به فارسی ترجمه شده، دو هدف را دنبال میکند. نخست اینکه نشان دهد برخی دیالوگها و تفکرها در کشورهای دیگر نیز وجود دارد و این تنها منحصر بهایران نمیشود. هدف دیگر این است که مشخص شود توصیههای اقتصادی که توسط برخی در داخل کشور مبنا قرار میگیرد، بر اساس کدام چارچوب اقتصادی صورت گرفته و از چه جایگاهی برخوردار است.