پایگاه خبری تحلیلی بانک مردم: عرضه خودرو در بورس کالا شاید تنها راه باقی مانده برای ایجاد آرامش در بازار خودرو باشد، راه حلی که به گفته کارشناسان علیرغم از بین بردن تقاضای کاذب می تواند ناوگان حمل و نقل عمومی کشور را نیز زیر و رو کند!
به گزارش بانک مردم، محمد مهدی فراهانی در گزارشی نوشت: بازار معاملات خودرو در سالهای اخیر همواره یکی از پرنوسانترین بسترهای معاملاتی در ایران بوده که سود چشمگیر خرید و فروش خودرو، سبب رشد دلالی و نهایتا عدم تعادل میان عرضه و تقاضا در این بازار شده است. با جولان دلالان در بازار خودرو قیمتهای نجومی جای قیمتهای واقعی خودروهای داخلی را گرفته و مجموعه اقدامات وزارت صمت برای ایجاد آرامش در بازار خودرو نیز تقریبا بینتیجه مانده است. به نظر میرسد راه حل از بین بردن التهاب بازار خودرو و تقاضای کاذب از این بازار، عرضه خودرو در بازار شفاف بورس است.جواد فلاح مدیر مطالعات اقتصادی شرکت بورس کالای ایران در این باره اظهار داشت: شرکت بورس کالای ایران اواخر سال گذشته و در جهت سامان بخشیدن به شرایط بازار معاملات خودرو، دو روش معامله را به شورای رقابت پیشنهاد داد، بر همین اساس ما معاملات بازار فیزیکی بورس کالای ایران و معاملات سلف موازی استاندارد یا سلف استاندارد را به عنوان دو روش عرضه خودرو در بورس کالا پیشنهاد دادیم.وی به تجربه عرضه خودرو در بورس اشاره کرد و گفت: روشهای اوراق سلف استاندارد و معاملات بازار فیزیکی را در گذشته برای عرضه خودروی سراتو تجربه کردهایم و بنابراین بستر چنین معاملاتی در بورس کالا فراهم و آماده است.فلاح در ادامه بیان کرد: در حال حاضر با مسئله مازاد تقاضا در بازار خودرو مواجه هستیم و همین امر سبب صعودی شدن بیش از حد قیمت این کالا شده است؛ علاوه بر این مسائلی همچون مشکلات ارزی، چالش های خودروسازان در تأمین قطعات و ممنوعیت واردات خودرو نیز این افزایش قیمت ها را تشدید کرده است و نهایتا بازار خودرو را با عدم تعادل مواجه کرده است و نتیجه این عدم تعادل، فروش خودرو توسط خودروسازان با چندبرابر قیمت معقول این محصولات است.مدیر مطالعات اقتصادی بورس کالا به شیوههای ناقص و ناکارآمد عرضه خودرو توسط خودروسازان اشاره کرد و گفت: در گذشته عدهای با استفاده از رانت، تعداد قابل توجهی خودرو خریداری کرده و اقدام به احتکار میکردند، پس از آن روش خرید اینترنتی مرسوم شد تا شاید رانتخواری در بازار خودرو کاهش یابد که بازهم تنها عدهای محدود موفق به خرید خودرو میشدند و نارضایتی عموم متقاضیان را به دنبال داشت و در آخرین اقدام هم روش قرعه کشی خودرو را برگزیدند، اما از نظر ما هیچکدام از این سه گروه مستحق دریافت خودرو با این اختلاف قیمت نیستند.وی تصریح کرد: این اختلاف قیمت فاحش که در اثر عدم تعادل بازار خودرو شکل گرفته است، متعلق به کل ملت ایران است و همگی در آن سهم دارند و اختصاص آن به افرادی خاص صحیح نیست؛ بر همین اساس ما معتقدیم که این اختلاف قیمت را می توان در بورس کالا و از طریق سرمایه گذاری در حمل و نقل عمومی میان تمام مردم توزیع کرد؛ در این روش قیمت واقعی خودرو پس از عرضه در تابلوی بورس کشف شده و اختلاف این قیمت با قیمتی که شورای رقابت اعلام میکند به صورت عوارض در اختیار ناوگان حمل و نقل عمومی کشورم قرار خواهد گرفت.فلاح اضافه کرد: بازار خودروی ما یک بازار حدود ۱۵۰هزار میلیاردی است و با وجود چنین این اختلاف قیمت فاحشی میان خودروی فروش کارخانه و خودروی موجود در بازار، حدود ۱۰۰ هزار میلیارد تومان رانت میان عدهای خاص توزیع می شود. در حالی که اگر این رقم قابل توجه را در قالب عوارض در ناوگان حمل و نقل عمومی توزیع کنیم کل این ناوگان زیر و رو خواهد شد و به اعتقاد ما این منطقیترین راه عرضه خودرو در شرایط کنونی اقتصاد ایران است که می تواند همه مردم کشور را منتفع سازد.این کارشناس بازار سرمایه در بخش دیگری از سخنان خود ضمن تأکید بر غیرواقعی بودن قیمت روز خودرو در کشور گفت: در حال حاضر قیمت خودرو بسیار بالاتر از قیمت واقعی آن است و خودروساز در شرایط نابسامان اقتصاد کشور و با انحصاری که به علت توقف واردات برای او بوجود آمده، قیمت ها را اینطور صعودی کرده که ما معتقدیم خودروساز هم مستحق اخذ چنین مبالغی نیست.وی عرضه خودرو بر روی تابلوی بورس کالا را تنها راه حل نجات بازار از نابسامانی خواند و افزود: از دیگر مزایای عرضه خودرو در بورس کالا از بین رفتن تقاضای مازاد و یا رانتخواری عدهای خاص است که با کمرنگ شدن دلالی طبیعتا قیمت نجومی خودرو نیز سرشکن خواهد شد.مدیر مطالعات اقتصادی بورس کالا در پاسخ به چرایی عدم اجرای این شیوه عرضه خودرو گفت: شرکت بورس کالای ایران اواخر سال ۹۸ طرح پیشنهادی خود را به مراجع ذی صلاح یعنی شورای رقابت و وزارت صمت ارائه کرده و آنها باید درباره این موضوع تصمیم بگیرند اما تاکنون به این طرح واکنشی نشان ندادهاند و به نظر می رسد اجرای روش قرعه کشی بیانگر عدم پذیرش عرضه خودرو در بورس کالا از سوی نهادهای تصمیم گیرنده می باشد.وی در پایان سخنانش اذعان کرد: ارزش افزوده دیگری که بورس می تواند برای این نوع عرضه ایجاد کند بحث تعهدات است، در بورس کالا هر معامله ای که انجام می شود عرضه کننده طبق مشخصات اطلاعیه عرضه موظف است که در سررسید تعهدات خود را ایفا کند و اگر این تعهدات صورت نگیرد عرضه کننده باید طبق دستورالعمل بورس کالا خسارت های سنگینی را متقبل شود و بنابراین خودروسازان با عرضه خودرو بر روی تابلوی بورس نسبت به تعهداتشان هم مسئولیت پذیرتر خواهند شد.آیا خودرو به بورس میرسد؟پیشنهاد عرضه خودرو در بورس تنها نظر کارشناسان بازار سرمایه نیست بلکه بر اساس اعلام معاون قضایی دادستان کل کشور، رئیس قوه قضاییه نیز پیشنهاد عرضه این کالای پرطرفدار در بورس را داده است. پیگیری های مستمر ما برای روشن شدن علت عدم پذیرش شیوه عرضه خودرو در بورس کالا تاکنون از سوی وزارت صمت و شورای رقابت بی نتیجه مانده اما آنچه روشن است اینکه خودروسازان با این طرح که موجب واقعی شدن قیمت خودرو میشود به راحتی همراه نخواهند شد مگر آنکه مسوولان وزارت صمت و ستاد تنظیم بازار همتی مضاعف داشته باشند و فرمان بازار را در دست بگیرند.منبع: خبرگزاری بسیج