پایگاه خبری تحلیلی بانک مردم: بررسی داده‌های بانک مرکزی از تراکنش‌های ثبت شده در سامانه شاپرک طی ده ماهه ابتدایی 1402 حاکی از رشد 11.7 درصدی تعدا مبادلات و رشد 37 درصدی ارزش آن‌ها در مقایسه با 1401 هستند.
به گزارش بانک مردم و به نقل از اکوایران، شبکه الکترونیکی پرداخت کارت یا به اختصار، شاپرک، یکی از شرکت‌های عضو شبکه شتاب کشور است. امکان پرداخت غیرنقدی را فراهم کرده است. مبادلات ثبت شده در این سامانه از طریق درگاه موبایل، اینترنت و کارتخوان انجام گرفته‌اند. با توجه به اینکه بخشی از معاملات در اقتصاد در این سامانه انعکاس می‌یابد. می‌توان با استفاده از داده‌های آن، برداشتی کلی از مقیاس فعالیت‌های اقتصادی به دست آورد.
رشد تعداد و ارزش تراکنش‌های ثبت شده
بررسی‌ها نشان می‌دهد مجموع معاملات به ثبت رسیده. در سامانه شاپرک از ابتدای ۱۴۰۲ تا انتهای دی ماه حدود ۹ هزار و ۸۳۳ همت بوده است. این درحالیست که در سال گذشته مجموع معاملات در بازه مشابه حدود ۷ هزار و ۱۷۳ همت برآورد شده بود. به عبارت دیگر در دو مقطع زمانی مذکور حجم مبادلات به ثبت رسیده. در این سامانه حدود ۳۷ درصد افزایش یافته است.
علاوه بر این موضوع، تعداد معاملات انجام شده در ۱۰ ماهه ابتدایی سال جاری نیز حدود ۴۰ میلیارد تراکنش اعلام شده است. در مقایسه با ۳۶.۶ میلیارد تراکنش در ۱۰ ماهه ابتدایی ۱۴۰۱ حدود ۱۱.۷ درصد با افزایش مواجه بوده است.
به همین ترتیب اگر مبلغ سرانه هر تراکنش را تخمین بزنیم. تقریبا ارزش هر تراکنش صورت گرفته در بازه زمانی مورد بررسی در ۱۴۰۲ حدود ۲۳۹ هزار تومان به دست می‌آید. این درحالیست که رقم سرانه هر تراکنش در مقطع زمانی مشابه در ۱۴۰۱ حدود ۱۹۵ هزار تومان رقم خورده بود.
ارزش حقیقی تراکنش‌ها افزایش یافته است؟
شایان ذکر است که تمامی رشدهای پیش گفته لزوما ناشی از رونق بیشتر مبادلات نیستند چرا که تورم و افزایش سطوح قیمت‌ها تاثیر فراوانی در ارزش کل مبادلات می‌تواند داشته باشد. با توجه به اینکه تورم نقطه به نقطه مصرف‌کننده بر اساس آمارهای مرکز آمار در دی ماه ۱۴۰۲ حدود ۳۸.۵ درصد بوده است، بنظر می‌رسد بخشی از افزایش ارزش مبادلات به ثبت رسیده ناشی از تورم باشد.
نکته قابل توجه آن است که تراکنش‌های ثبت شده در سامانه شاپرک لزوما فقط مربوط به کالاهای نهایی نیستند و کالاهای واسطه‌ای نیز در آن وجود دارند. به همین ترتیب اگر تورم تولید کننده در دی ماه حدودا ۳۰ درصد باشد(هنوز آمار آن توسط مرکز آمار منتشر نشده)، وابسته به اینکه سهم کالاهای نهایی و واسطه‌ای از کل مبادلات چقدر باشد، تورم موثر روی معاملات در سامانه شاپرک کاهش می‌یابد. با توجه به این موضوع و افزایش تقریبا ۱۱.۷ درصدی تعداد تراکنش‌های ثبت شده در مقایسه با سال گذشته، بنظر می‌رسد ارزش حقیقی معاملات در اقتصاد بزرگتر از بازه زمانی مشابه در سال گذشته شده باشد.
