پایگاه خبری تحلیلی بانک مردم: با آنکه وزیر اقتصاد مدعی بود با نزدیک شدن نرخ دلار نیمایی به آزاد، قیمت ارز در بازار کاهشی می شود ولی این گونه نشد، سیاستی که باعث فرار قیمت ارز آزاد به جای رسیدن به نرخ نیمایی شد.
به گزارش بانک مردم به نقل از تحلیل بازار، در حالی که قرار بود افزایش نرخ ارز نیمایی منجر به کاهش قیمت ارز آزاد شود، ولی چنین سیاستی باعث فرار قیمت ارز آزاد از نیما شده است چرا که نرخ دلار در بازار آزاد معمولا از نوسان نرخ ارز رسمی تبعیت می کند. بنابراین وقتی ارز نیمایی بر مدار رشد قیمت قرار می گیرد و نرخ آن به بیش از ۵۳ هزار تومان می رسد، نرخ دلار نیز در بازار آزاد به جای کاهشی که سیاست گذاران منتظر آن بودند، افزایشی شده و هم اکنون به بیش از ۷۲ هزار تومان رسیده است. اگر چه ریشه این رشد را می توان در حوادث منطقه ای یافت با این حال افزایش قیمت و حفظ فاصله نرخ نیما با نرخ فردوسی همچنان به نفع رانت خواران و فشار مضاعف بر مردم می شود، زیرا قیمت همه کالاها و خدمات هم اکنون روندی افزایشی را در پیش گرفته اند.
به گفته کارشناسان؛ آشفتگی قیمت ها در بازار ارز ناشی از عملکرد ضعیف و رویکردهای غیرکارشناسانه تصمیم گیران در چنین حوزه ای است و آنگونه که مشاهده می شود متولیان امر در این حوزه توان مدیریت درست بازار ارز را ندارند به طوری که به جای اجرای برنامه های اصولی کارشناسانه، متاسفانه روزانه بر طبل افزایش قیمت ارز در بازار رسمی می کوبند، اقدامی که هر چند با هدف نزدیک کردن قیمت ارز نیمایی به آزاد و در نهایت حرکت در مسیر تک نرخی شدن ارز بوده ولی این سیاست نه تنها نتوانست قیمت ارز را در بازار آزاد متوقف و به نیمایی نزدیک کند بلکه تبعات آن به افزایش قیمت همه کالاها در بازار شده است.
افزایش قیمت ارز در بازار رسمی و آزاد
افزایش قیمت کالاهایی که بدون نظارت و کنترل در بازار به چشم می خورد و اگر از فروشندگان نیز سئوال شود که چرا قیمت ها به این شکل افزایش یافته است؟ اغلب آنها در جواب پاسخ می دهد؛ وقتی قیمت دلار آزاد به ۷۲ هزار تومان می رسد و نرخ دلار نیمایی نیز در بازار رسمی هر روز بالا می رود، نباید انتظار داشت که نرخ کالاها در بازار افزایش نیابد. در چنین شرایطی به همین دلیل مردم دیگر علل افزایش قیمت ها را از فروشندگان در بازار نمی پرسند زیرا به درستی می دانند که باعث و بانی رشد قیمت ها، آشفتگی و روند رو به رشد قیمت ارز در بازار رسمی و آزاد است.
نکته قابل توجه این است زمانی که قیمت دلار نیمایی در مرکز مبادله ارزی افزایش می یابد، بی تردید قیمت کالاهای وارداتی نیز افزایشی خواهد شد از طرفی هر چه نرخ دلار نیمایی در بازار بالا برود، این افزایش قیمت پالس گرانی را به بازار آزاد ارز می دهد و قیمت ها نیز در بازار آزاد ارز افزایشی می شوند. این در حالی است که در مرداد ماه امسال نرخ دلار نیمایی در کانال ۴۴ هزار تومان قرار داشت، در مقابل نیز نرخ دلار آزاد در کف کانال ۶۰ هزار تومان قرار گرفته بود اما اکنون با رشد نرخ دلار نیمایی در بازار رسمی و رسیدن آن به ۵۳ هزار تومان، دلار آزاد نیز به بیش از ۷۲ هزار تومان رسیده است. سیکل معیوبی که به گفته کارشناسان چنانچه چاره ای برای حل آن اندیشیده نشود، مردم بیش از این با فشارهای اقتصادی مواجه خواهند شد.
سیاست تک نرخی شدن ارز با بالابردن نرخ ارز نیمایی، موفقیت آمیز نیست
سید مرتضی افقه، کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با خبرگزاری «بازار» راجع به سیاست تصمیم گیران اقتصادی در بالابردن نرخ ارز نیمایی برای رساندن آن به نرخ ارز آزاد، گفت: هر کسی که الفبای اقتصاد را بداند، تشخیص می دهد در این شرایط که بایستی تورم کاهشی شود، حرکت در مسیر تک نرخی شدن ارز با افزایش نرخ ارز نیمایی که همه کالاها در بازار متاثر از چنین اقدامی گران می شوند و از طرفی ارز آزاد نیز به جای کاهش قیمت، افزایشی می شود، اشتباه است. حال اینکه بانک مرکزی همراه با دست اندرکاران و تصمیم گیران تراز اول اقتصادی در تلاشند تا نرخ ارز نیمایی بالا برود، معلوم نیست با چه تفکری به این موضوع اندیشیده می شود.
وی با بیان اینکه رساندن قیمت ارز نیمایی در مرکز مبادله ارزی به قیمت ارز در بازار آزاد، با افزایش تدریجی نرخ آن که مدتی است شروع شده است، راهکار کارسازی برای ساماندهی نرخ ارز نیست، افزود: این اقدام بی حساب کتاب بعید است نرخ ارز بازار رسمی را به بازار آزاد ارز نزدیک کند، زیرا اکنون شاهد آن هستیم که بهای دلار آزاد به بیش از ۷۰ هزار تومان رسیده است، افزایش قیمتی که ناشی از سیاست گذاری رشد قیمت ارز در بازار رسمی مرکز مبادله است که سیگنال گرانی را به بازار آزاد ارز می دهد.
مغایریت سیاست افزایش نرخ ارز نیمایی با شعارهای انتخاباتی ریاست جمهوری
این کارشناس اقتصادی و استاد دانشگاه اضافه کرد: وزیر اقتصاد بر افزایش نرخ ارز نیمایی در مرکز مبادله برای رساندن قیمت آن به نرخ ارز آزاد پافشاری می کند و آنگونه که مشخص است بانک مرکزی را نیز متقاعد کرده است که در این مسیر حرکت کند، در حالی که تبعات منفی و نامطلوب چنین سیاستی بی شک گرانی، رشد نرخ تورم، آشفتگی بازار ارز و اقتصاد کشور همچنین نارضایتنی مردم و فعالان اقتصادی را به دنبال دارد. از طرفی نیز با سیاست های کلی دولت و وعده هایی که رئیس جمهور در زمان انتخابات می دادند، مغایرت دارد.
وی اضافه کرد: رئیس کل بانک مرکزی در دولت گذشته با اجرای سیاست های درست تا حدی توانست بازار را باثبات کند و نرخ ارز به این شکل افزایش نیابد اما اکنون در مدیریت خود در دولت چهاردهم به نظر می رسد رئیس کل بانک مرکزی نباید ادامه دهنده چنین سیاستی شود و نرخ ارز نیمایی را در بازار رسمی بالا ببرد چرا که دود این سیاست به چشم مردم می رود، سیاستی که قدرت خرید مردم را در این شرایط سخت، پایین می آورد.
بنا به این گزارش، قیمت ارز " نیمایی" درحالی افزایشی شده است که نرخ ارز در بازار آزاد میدان "فردوسی" نیز روندی افزایشی را طی می کند. به هر حال قیمت دلار نیما که از ابتدای تشکیل دولت چهاردهم با سرعت زیادی درحال رکوردزنی است ۱۷ آذر یک رکورد جدید ثبت کرد و وارد کانال ۵۳ هزار تومان شد. شنبه در مرکز مبادله ارز و طلای ایران، هر اسکناس دلار آمریکا با افزایش نسبت به روز کاری قبل، به‌نرخ ۵۴ هزار و ۶۲۷ تومان و حواله دلار نیز به‌نرخ ۵۳ هزار و ۱۳۹ تومان معامله شد.
همچنین قیمت هر اسکناس یورو در مرکز مبادله ایران نیز با افزایش نسبت به روز کاری قبل به ۵۷ هزار و ۷۰۵ تومان و نرخ حواله یورو نیز با افزایش نسبت به دیروز به ۵۶ هزار و ۱۳۳ تومان رسید. از سوی دیگر، اسکناس درهم امارات نیز با افزایش نسبت به روز کاری گذشته، ۱۴ هزار و ۸۷۴ تومان ارزش‌گذاری شده و نرخ حواله درهم نیز باافزایش نسبت به روز قبل ۱۴ هزار و ۴۶۹ تومان است. قیمت هایی که همچنان در حال افزایش هستند و تبعات آن زمینه افزایش قیمت را برای ارز آزاد فراهم می کند.
نویسنده؛ اسدالله خسروی
