پایگاه خبری تحلیلی بانک مردم: اگرچه اغلب بانکها با بکارگیری سپرده های مردم درفعالیت های پربازده سودهای هنگفتی را کسب می کنند، ولی توجه ای به پرداخت وامهای خرد ندارند، موضوعی که بانک مرکزی به آن ورودکرده است.
به گزارش بانک مردم و به نقل از بازار، کم توجهی بانکها به پرداخت تسهیلات خرد و نارضایتی مردم از آنها به دلیل عدم همراهی در ارایه پرداخت وام و تسهیلات با ارقام پایین، حتی داد رئیس کل بانک مرکزی را نیز بالا آورده است، به طوری که وی اخیرا در جمع روسای موفق شعب بانکها تاکید کرد؛ "بانکها در اعطای تسهیلات خرد به مردم، طبق قانون عمل کرده و سخت‌گیری نکنند چرا که نرخ مطالبات غیرجاری تسهیلات خرد بسیار پایین‌تر از تسهیلات کلان است".
هر چند بانک مرکزی به عنوان سیاست گذار و متولی بانکی کشور بر همراهی بانکها با مردم برای پرداخت وام های خرد به آنها تاکید دارد، ولی اغلب بانک ها چون پرداخت وام و تسهیلات خرد برایشان منفعت چندانی ندارد، بنابراین نسبت به این موضوع بی توجه اند و اکثر آنها منابعی که مال مردم است و در قالب سپرده در دست دارند به جای پرداخت آن در قالب وام های خرد و حمایت از بخش تولید، متاسفانه یا به شرکت های زیر مجموعه خود اختصاص می دهند یا اینکه آن را به بازارهای پرسود تجاری و بعضا سفته بازی که سود سرشاری دارد می برند. رویکردی که با فلسفه وجودی فعالیت بانکها و تعهدات آنها در قبال مسئولیت های اجتماعی کاملا مغایرت دارد.
پرداخت وام های خرد نباید در قبال سپرده گذاری باشد
طبق گزارش های موجود بانکها وام و تسهیلات پرداخت می کنند اما این وام های در سطح کلان بیشتر به افراد و یا مجموعه هایی تعلق می گیرد که فعالیت های تجاری و بازرگانی دارند آنطور که به نوعی بانک نیز از آن منتفع شود اما آنها در ارایه وام های خرد به نیازمندان واقعی، با سخت گیریهای زیاد، موانع هایی را پیش پای متقاضیان می گذارند که آنها نیز عطای دریافت وامشان را به لقایشان می بخشند و با ناامیدی و دستی خالی شعب را ترک می کنند. این در حالی است که خیلی از بانکها با زد و بند وامهایی را به برخی از مشتریان خود پرداخت می کنند که حتی وام گیرنده شاید فقط برای یک یا چند امضاء به بانک مراجعه کند و چه بسا کارمندان بانک همه کارها را برای پرداخت وام به آنها انجام می دهند.
البته حجم بالای تسهیلات تکلیفی بر شبکه بانکی باعث شده تا عملا منابع لازم برای تسهیلات دهی در اختیار بانکها خیلی نباشد و به همین خاطر آنها برای جذب سپرده‌های مردم طرح‌های را در قالب وامهای ۳۰۰ میلیون تومان به شرط سپرده‌گذاری ارائه می‌دهند که بدیهی است بخش قابل توجهی از مردم چنین پولی ندارند که بخواهند آن را به بانکها بدهند و پس از مدتی وام بگیرند. اقدامی که بانک مرکزی و نمایندگان مجلس تاکید دارند؛ بانکها نباید در قبال تسهیلات دهی به مردم آنها را مجاب به سپرده گذاری در بانک کند تا وام دهی ها در قالب سپرده گذاری انجام شود.
بانکها به تناسب سپردهای که جذب می کنند باید تسهیلات دهی داشته باشند
محسن صادقی، پژوهشگر و کارشناس بانکی راجع به عدم همراهی بانکها با مردم در اعطای وام های خرد، اظهارداشت: وقتی یک بانک در یک کشور مجوز فعالیت می گیرد باید مطابق قوانین، ضوابط و مقررات تعریف شده عمل کند نه اینکه اقدام به جذب سپرده کند ولی در پرداخت تسهیلات بخصوص تسهیلات خرد به متقاضیان، قوانین و مقررات را زیرپا بگذارند و از منابع موجود فقط به فکر سودآوری از سپرده های مردمی که در دست دارند، باشند. در چنین شرایطی بانک مرکزی بایستی به این مسئله مهم ورود کند آنطور که هر بانک به تناسب سپرده ای که جذب می کند، در مقابل تقریبا به همان اندازه وام و تسهیلات پرداخت کند، این در حالی است که اکنون اغلب بانک ها منابع خود را که همانا سپرده های مردمی است به جای اختصاص به تسهیلات خرد، در جاهای دیگر که به سودشان هست سرمایه گذاری می کنند.
موضوعی که بانک مرکزی باید دوربین های نظارتی خود را در رصد فعالیت بانک ها بویژه پرداخت وام و تسهیلات، بیشتر و قوی تر کند و با بررسی دقیق، عملکرد بانکها را موشکافی نماید تا بداند منابعی که بصورت سپرده در بانک ها جذب می شود، کجا صرف و یا در قالب تسهیلات به چه افراد یا مجموعه هایی تعلق می گیرد، تا به درستی مشخص شود سهم رقم وام و تسهیلات خرد به متقاضیان چقدر است.
جریمه برای بانک هایی که نسبت به پرداخت وام های خرد بی تفاوتند!
وی با بیان اینکه از هر ۱۰۰ واحد سپرده بانکی فقط نیمی یا اندکی بیشتر به وام دهی یا تسهیلات پرداختی اختصاص می یابد و معلوم نیست منابع بانکها کجا می رود، افزود: کاملا محرز است که وامهای بانکی و تسهیلات پرداختی را بیشتر به زیرمجموعه ها و شرکت های خود می دهند. بنابراین این ساده ترین کاری است که بانک مرکزی باید پیگیری کند. پیگیری مسئله ای که منجر به رعایت انصاف در پرداخت تسهیلات خواهد شد تا منابع بانک فقط صرف بنگاهداری، سفته بازی و یا تخصیص به شرکت های زیر مجموعه بانکها نگردد. به هر حال الزام بانکها در ارایه وام و تسهیلات خرد نباید نادیده گرفته شود زیرا حرکت در چنین مسیری موجب خواهد شد بانکها مسئولیت های اجتماعی خود را فراموش نکنند و از طرفی بخشی از منابع بانکی که توسط خود مردم جذب این سیستم شده در قالب تسهیلات خرد به مردم برگردد.
صادقی اضافه کرد: هر چند بانکها به دلیل اعطای تسهیلات تکلیفی و کاهش میزان سپرده گذاری در پی عمیق بودن فاصله بین نرخ تورم و سود بانکی، وضعیت مناسبی ندارد ولی به نظر می رسد بانک مرکزی باید با راهکارهای اصولی بانک ها را مجاب به پرداخت تسهیلات خرد کند به طوری که با سنجش و رصد چگونگی میزان پرداختی آن در قالب وام و تسهیلات آن دسته از بانک هایی که وام خرد بیشتری را به مردم پرداخت کرده اند تشویق و مورد حمایت قرار دهد و در مقابل سری بانک هایی که نسبت به پرداخت وام های خرد بی تفاوت هستند مورد بازخواست قرار دهد که چرا آنها در قبال انجام مسئولیت های اجتماعی بی توجه اند. بنابراین بانک مرکزی بایستی این دسته از بانکها را ملزم به پرداخت تسهیلات خرد کند.
این کارشناس بانکی خاطرنشان کرد: علاوه بر بانک های تخصصی، همه بانکها چه خصوصی و چه دولتی باید در پرداخت تسهیلات و تامین نیازهای مالی بخش های مختلف چون تولید، صنعت، کشاورزی، خدمات، بازرگانی، مسکن و ... اقدام کنند و به فکر این نباشند که تسهیلات را فقط به بخش بازرگانی که برای آنها سودآور است بپردازند. بلکه باید منابع بانک در قالب تسهیلات به بخش هایی اصابت کند که بتواند برای کشور و یا صاحبان مشاغل ایجاد ارزش افزوده کند. بانک مرکزی وظیفه دارد که با بهره گیری از سامانه های اطلاعاتی میزان پرداختی های بانک را با دقت رصد کند و چنانچه بانکی در پرداخت تسهیلات خرد ضعیف عمل می کند را مشمول جریمه و یا فعالیت آن را محدود کند.
