پایگاه خبری تحلیلی بانک مردم: صندوق بین‌المللی پول اعلام کرد که تراز حساب‌های جاری جهانی در سال ۲۰۲۴ به شدت افزایش یافت و روند کاهشی که از زمان بحران مالی جهانی بین سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۰۹ در جریان بود را معکوس کرده است و هشدار داد که تعرفه‌ها راه‌حل نیستند.

به گزارش بانک مردم و به نقل از ایسنا، صندوق بین‌المللی پول در گزارش سالانه بخش خارجی این نهاد مالی که عدم تعادل در ۳۰ اقتصاد بزرگ را ارزیابی می‌کند، اعلام کرد که کسری مالی یا مازاد مالی خارجی لزوما یک مشکل نیستند، اما در صورت افزایش بیش از حد می‌توانند خطراتی ایجاد کنند. عدم تعادل‌های داخلی طولانی مدت، ادامه عدم قطعیت در سیاست‌های مالی و تشدید تنش‌های تجاری می‌تواند احساسات ریسک جهانی را بدتر کرده و استرس مالی را افزایش دهد و به کشورهای بدهکار و طلبکار آسیب برساند.

این گزارش اعمال تعرفه‌های بالاتر واردات دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، بر تقریبا هر شریک تجاری را مورد اشاره قرار داده است، هرچند دولت آمریکا می‌گوید که این تعرفه‌ها با هدف افزایش درآمدها و اصلاح کسری‌های تجاری طولانی مدت انجام می‌شود.

صندوق بین‌المللی پول اعلام کرد که تشدید بیشتر جنگ تجاری، اثرات کلان اقتصادی قابل توجهی به همراه دارد و تعرفه‌های بالاتر، تقاضای جهانی را در کوتاه‌ مدت کاهش داده و از طریق افزایش قیمت واردات، فشارهای تورمی را صعودی می‌کند. افزایش تنش‌های ژئوپلیتیکی همچنین می‌تواند باعث تغییراتی در سیستم پولی بین‌المللی (IMS) شود و به نوبه خود ثبات مالی را تضعیف کند.

نتایج گزارش سال جاری صندوق بین‌المللی پول، بر اساس داده‌های سال ۲۰۲۴، نشان داد که افزایش تراز حساب جاری جهانی عمدتا به دلیل افزایش ترازهای اضافی در سه اقتصاد بزرگ جهان، آمریکا، چین و منطقه یورو  بوده است. کسری حساب جاری آمریکا با ۲۲۸ میلیارد دلار افزایش، به ۱.۱۳ تریلیون دلار معادل یک درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی رسید و مازاد حساب جاری چین با ۱۶۱ میلیارد دلار افزایش، به ۴۲۴ میلیارد دلار و مازاد حساب جاری یورو با ۱۹۸ میلیارد دلار افزایش، به ۴۶۱ میلیارد دلار رسید.

راهکارهای داخلی

پی یر اولیویه گورینشاس، اقتصاددان ارشد صندوق بین‌المللی پول اظهار کرد: مازاد یا کسری بیش از حد مالی، ناشی از اختلالات داخلی، مانند سیاست‌های مالی بیش از حد سهل‌گیرانه در کشورهای دارای کسری بودجه و شبکه‌های ایمنی ناکافی است و باعث پس‌اندازهای احتیاطی بیش از حد در کشورهایی با مازاد بودجه می‌شود. وی همچنین افزود: تغییراتی که این محرک‌های داخلی را هدف قرار دهند و نه اعمال تعرفه‌ها، ضروری هستند، بنابراین، چین باید بر افزایش مصرف تمرکز کند، اروپا باید بیشتر روی زیرساخت‌ها هزینه کند و آمریکا باید کسری‌های عمومی بزرگ را کاهش داده و هزینه‌های مالی را مهار کند.

این گزارش بر اساس داده‌های جمع‌آوری‌ شده قبل از تصویب لایحه کاهش مالیات و هزینه‌ها تهیه شده است؛ لایحه‌ای که دفتر بودجه کنگره اعلام کرد، طی ۱۰ سال، ۳.۴ تریلیون دلار به کسری بودجه آمریکا اضافه خواهد کرد و باعث فشار بیشتر خواهد شد.

گورینشاس گفت: کسری‌های عمومی آمریکا همچنان بیش از حد زیاد است و کاهش اخیر ارزش یوان چین و دلار آمریکا، خطر افزایش مازاد حساب جاری در چین را به همراه دارد. افزایش تعرفه‌ها تاثیر کمی بر عدم تعادل جهانی داشته است، زیرا اعمال تعرفه بر این کشورها تمایل به کاهش سرمایه‌گذاری و پس‌انداز در کشور تعرفه‌گذار ایجاد می‌کند و مانده حساب جاری را تغییر چندانی نمی‌دهند.

کمرنگ شدن نقش آمریکا به عنوان بانکدار جهانی

صندوق بین‌المللی پول اعلام کرد که عدم اطمینان در مورد تعرفه‌ها همچنین می‌تواند اعتماد مصرف‌کنندگان و کسب‌وکارها را تضعیف کند، نوسانات بازار مالی را افزایش دهد و منجر به افزایش مداوم ارزش دلار آمریکا شود. با این حال، ارزش دلار از ژانویه به میزان هشت درصد کاهش یافته که بزرگترین کاهش نیم‌ساله ارز آمریکا از سال ۱۹۷۳ تاکنون است. افزایش چندپارگی ژئواکونومیک می‌تواند خطراتی در آینده ایجاد و تقاضای ضعیف‌تر اخیر برای اوراق قرضه آمریکا می‌تواند منعکس کننده نگرانی‌ها در مورد مسیر مالی آمریکا باشد.

افزایش استفاده از یوان چین در تجارت و امور مالی بین‌المللی، کاهش نقش آمریکا به عنوان بانکدار و بیمه‌گر جهانی و ظهور سیستم‌های پرداخت جایگزین و دارایی‌های دیجیتال خصوصی می‌تواند در نهایت به تغییراتی در استفاده از ارزهای بین‌المللی منجر شود.

گورینشاس گفت: در حالی که خطرات ناشی از اختلالات جدی در سیستم مالی بین‌المللی همچنان متوسط است، اما افزایش سریع و قابل توجه عدم تعادل‌های جهانی می‌تواند اثرات منفی قابل توجهی بر مرزهای خارجی داشته باشد.

خبرگزاری رویترز گزارش کرد، خطر بزرگ برای اقتصاد جهانی این است که کشورها با افزایش بیشتر موانع تجاری، به عدم تعادل‌های فزاینده واکنش نشان دهند که به افزایش چندپارگی ژئواکونومیک منجر می‌شوند. در حالی که تاثیر بر عدم تعادل‌های جهانی محدود باقی خواهد ماند، اما آسیب به اقتصاد جهانی طولانی مدت خواهد بود.