یادداشت: پایگاه خبری تحلیلی بانک مردم، « فن‌آوری » در فرهنگستان زبان فارسی به جای کلمه تکنولوژی مصوب شده است، به‌طور ذاتی کلمه مرکب از دو واژه یونانی است؛ واژه تکنو «Tekhno» به معنی فن، مهارت و هنر و لوژی «Logia» به معنای مفهوم و تدبیر اندیشی است. اغلب کلماتی که به لوژی ختم می‌شوند بر شناخت دلالت می‌کنند مانند بیولوژی که زیست شناسی یا علم مطالعه و بررسی زیست معنی می‌شود ولی فن‌آوری بسیار فراتر از فن‌شناسی و یا بررسی مهارت است. فن‌آوری آمیخته‌ای از دانش، مهارت و توانایی‌های فنی است که دارنده آن را قادر می‌سازد تا جهان طبیعت را تغییر دهد؛ به عبارت دیگر فن‌آوری نوعی نگرش برخاسته از توانایی و تجربه است. آنچه که امروزه به عنوان فن‌آوری مطرح می‌شود، حوزه وسیعی از فعالیت‌های بشری را شامل می‌شود. این واژه براساس اینکه در چه حوزه‌ای بررسی شده و از چه دیدگاهی به آن نگاه شود، می‌توان تعابیر مختلفی داشته باشد اما برسی نظرات صاحب‌نظران مختلف درباره مفهوم فن‌آوری تعریفی جامع‌تر را مطرح می‌کند.فن‌آوری یک محور نیست، یک فرآیند اجتماعی است. مهم‌ترین حس این تعبیر را می‌توان چندبعدی بودن آن همچنان که از خصوصیات اصلی این فن‌آوری است، بشمرد. با تکیه براین ویژگی می‌توان با استفاده از این دیدگاه، مسائل مختلف درگیر با موضوع را مشاهده و چاره‌اندیشی کرد.آنچه از واژه فرآیند در همه حوزه‌ها بر می‌آید عبارت است از: مجموعه‌ای از فعالیت‌ها که در شبکه ارتباطی مشخص با هم در ارتباط و تعامل هستند؛ پس بر هر فعالیتی دو نقش وابسته است: یکی نوع فعالیت و دیگری چگونگی ارتباط و تعامل این فعالیت‌ها با یکدیگر و اثربخشی هر یک در کل سامانه؛ پس فرآیند تشکیل شده از دو بخش موجودیت است: یکی اجزای سازنده و دیگری روابط بین آنها که تشکیل یک شبکه را می‌دهد.در نگرش اخیر فن‌آوری چیزی بیش از ابزار و مهارت است و برای رشد و ارتقای جامعه توجه به آن ضروری است؛ البته این نکته را نباید از یاد برد که فن‌آوری پیرامون محور انسان چرخش می‌کند و بدون وجود انسان ماهر، در عمل به دست آوردن فن‌آوری و توسعه آن امکان پذیر نخواهد بود.«درآستانه قرن جدید، اهمیت علم و فن‌آوری به‌ویژه بیش از پیش آشکار گشته است. صنایع به این نتیجه با ارزش رسیده‌اند که کاربست اثربخش علم و فن‌آوری، کلید کارایی بالاتر و منافع افزون‌تر است. دولت‌ها دریافته‌اند که بدون برخورداری از علم و فن‌آوری نخواهند توانست در بازارهای جهانی به رقابت پرداخته و امنیت ملی خود را تضمین نمایند. جوامع به این حقیقت پی‌برده‌اند که رفاه و سعادت آنها منوط به آن است که چگونه علم و فن‌آوری را به گونه‌ای شایسته در خدمت رفع نیازهای ملی خود به کار گرفته و سازگار نمایند»فن‌آوری در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورها، همواره وسیله‌ای ضروری بوده است و خواهد بود. اکنون این نتیجه مشخص شده است که علت کندی کشورهای در حال توسعه در پیشرفت‌های اجتماعی و اقتصادی و حتی فرهنگی ناتوانی آنها در بازشناخت یا گسترش فن‌آوری درست و بهره‌گیری ار آن در فعالیت‌های تولیدی است.مردم به فن‌آوری از دیدگاه‌های مختلفی توجه می‌کنند؛ برخی فن‌آوری‌ها را به عنوان منبع ثروت، بهزیستی و از همه مهم‌تر همچون ابزار قدرت در چیرگی بر طبیعت و جامعه می‌نگرد و برخی دیگر آن را پدیده‌ای می‌انگارند که بشر را به اسارت خود درآورده است و ارزش‌های شغلی، محیطی و اجتماعی او را به تباهی کشانیده است. از یک سوی دیگر، این عقیده رواج دارد که توسعه بیشتر جامعه بشری تنها در سایه بهره‌گیری از فن‌آوری امکان پذیر است. کشورهای توسعه یافته از زیادی فن‌آوری و کشورهای در حال توسعه از کمبود آن گلایه دارند. برخی می‌خواهند فن‌آوری را دلیل همه بیچارگی‌ها و نگون‌بختی جامعه معرفی کنند؛ به هر حال با توجه به کامیابی‌های گذشته فن‌آوری، جای شگفت نیست که بسیاری دیگر ایمان دارند که خود فن‌آوری مسائل موجود ما نیز حل خواهد کرد. فن‌آوری نوعی نیروی مستقل و خودمختار نیست بلکه تنها وسیله‌ای در اختیار بشر برای حل مسائل است. چگونگی تسلط و استفاده از آن می‌تواند کلیدی در دست اعضای یک جامعه موضوع بشری باشد که همه اعضا از آن بهره گیرند.فن‌آوری اختیارات تازه‌ای برای بشری می‌آفریند و به انسان توانایی می‌بخشد تا راه آینده دلخواه خویش را برگزیند. فن‌آوری به عنوان مسلط‌ترین بعد جامعه نوین پایدار شده و در شکل دادن به دنیایی که در آن زندگی می‌کنید، نقش عظیمی برعهده داشته است. همه پیامدهای آن رسا هستند ( بر همه جنبه‌های زندگی روزانه فرد و اهمیت بقای نهادهای اجتماعی و سیاسی اثر می‌گذارند). از آنجا که موارد توسعه اجتماعی و بالقوه فن‌آوری بی‌شمار و گوناگون است، پیش‌بینی می‌شود در آینده وابستگی سبک زندگی ما به تحولات فن‌آوری نیرومندتر شود و دخالت فن‌آوری نیز در زندگانی ما فزونی یابد. اهمیت فن‌آوری را از جنبه‌های مختلفی چون نقش آن در توسعه ملی، در خلق ثروت و در تغییرات اجتماعی می‌توان برسی کرد.رود توسعه به دلتای رود رسیده است. اکنون برای توسعه انسانی بیش از یک مسیر در پیش رود وجود دارد. هر کشوری می‌تواند مسیر خاصی را برای توسعه خود برگزیند و ملت خود را به سعادت برساند.فن‌آوری تأثیرات عمیقی را بر زندگی بشر داشته و پیشرفت تمدن زیر تسلط آن بوده است. می‌توان عصرهای تمدن گذشته را به وسیله فن‌آوری‌های مسلط از هم جدا کرد. تمدن‌ها، بیشتر با بکارگیری یک فن‌آوری نوآورانه بنا شده‌اند و تعدادی نیز به دلیل پیدایش شکاف‌های فن‌آوری و عقب افتادن از فن‌آوری روز از بین رفته‌اند. امروزه نیز فن‌آوری عامل کلیدی در رشد و توسعه اقتصاد است و در کشورهای جهان به‌ویژه کشورهای در حال توسعه، برای توسعه فن‌آوری، برنامه‌ریزی کلان و درازمدت انجام می‌گیرد. انقلاب فن‌آوری از درون کشور شروع می‌شود. هیچ کشوری با انتظار و امید به اینکه از آسمان، فن‌آوری بیارد نمی‌تواند از منافع عصر شبکه و انقلاب‌های فن‌آوری جدید بهره‌مند شود. امروزه تغییرات فن‌آورانه هر کشور، به توان‌مندی و خلاقیت مردم آن کشور وابسته است و آنها را قادر می‌سازد که فن‌آوری‌های اصلی را فهمیده و با متخصص شدن در آن بتوانند نوآوری کنند و آن را با نیازها و فرصت‌های خود همساز کنند.فن‌آوری در تعیین جایگاه شغلی عمومیت جامعه و در تقسیم‌بندی جهانی مشاغل، نقش اساسی دارد. اینکه هر کشور در تقسیم‌بندی چه موقعیتی برای جامعه خود در نظر بگیرد، تأثیر مهمی در نگرش او به فن‌آوری و سطح آن در کشور دارد.«تحولات فن‌آورانه، مرزهای داروسازی، ارتباطات، کشاورزی، انرژی را به جلو هول می‌دهد و منبع رشد پویا هستند. به‌علاوه هر پیشرفت قدمی به سمت جهان‌گرایی است. قدمی را که کشور به دنیای پیرامون خود می‌تواند متصل کند. نقش محوری فن‌آوری در بازارهای اقتصادی امروز جهان بارز است»«رقابت در اقتصاد جهان امروز امری اجتناب ناپذیر است و فن‌آوری بهترین ابزار رقابت اقتصادی است. اکنون حقایق دنیای ورزش در اقتصاد نیز صادق است اگر کسی در خط دفاع بازی کند و هیچ‌گاه به تهاجم نپردازد هیچ‌وقت برنده نمی‌شود «توسعه فن‌آوری نیروی محرک اقتصاد و محور اصلی توسعه اقتصادی و صنعتی و یکی از ارکان استراتژی کلان و توسعه می‌باشد و به طورقطع، توجه به ارتقاع فن‌آوری در بخش تولید و استفاده از فن‌آوری‌های جدید و روزآمد در این بخش، در کسب موقعیت و مزیت رقابتی پایدار نقش اساسی ایفا می‌کند.»«فن‌آوری‌های برتر، تهدیدها و فرصت‌های جدید را برای بنگاه‌های اقتصادی فراهم می‌آورد. تغییر در فن‌آوری موجب تغییر در قانون‌مندی‌های بازرگانی شرکت‌ها گردیده و سیستم‌های سازمانی و اجتماعی در کشورهای پیش‌رفته را متحول ساخته است.» بنگاه اقتصادی می‌تواند با تکیه بر فن‌آوری‌های برتر (اداره بهره‌وری بالاتر) برای تحقق بهتر اهداف راهبردهای خود گام بردارند. پیشرفت در یک فن‌آوری یا مجموعه‌ای از فن‌آوری‌های مرتبط می‌تواند یکی از فرصت‌های زیر را فراهم آورد:۱- ارائه محصولات یا خدمات جدید به مشتریان،۲- ارائه خدمات یا محصولات فعلی با مشخصات برتر (از نظر کیفیت، قیمت، زمان تحویل و...) که قابل رقابت با محصولات یا خدمات رقیبان باشد.۳- وارد شدن در یک بازار جدید برای ارائه محصولات یا خدمات به مشتریان جدید.پس داشتن فناوری برای کلیه جوامع امری اجتناب ناپذیر است تا رشد و توسعه آن کشور رقم زده شود و در این راستا افراد و سازمان‌ها سریع تر و بهتر از قبل کلیه فرآیندهای اجرای خود را انجام داده و بیشتر به هدف نهایی و غایی خود نزدیک می‌شوند.مجتبی محمودیکارشناس ارشد مدیریت بازرگانی 
