پایگاه خبری تحلیلی بانک مردم ـ محسن جندقی: وضعیت موسسه ثامن‌الحجج دقیقا شبیه یک برزخ است؛ نه مجوز دارد نه غیرمجاز است. اگر غیرمجاز بود طبق قوانین کشور نباید هیچ کدام از شعب ثامن‌الحجج هم اکنون فعالیت می‌کرد. سپرده‌گذاران بی‌شماری در این موسسه سرمایه‌گذاری کرده‌اند و پراکندگی آن در کشور بسیار است. رفع مشکل "ثامن‌الحجج" آسان نیست؛ مسوولان مدعی هستند که برای رفع مشکل سپرده‌گذاران تلاش می‌کنند و مسوولان موسسه هم مدعی هستند همه مدارک را تحویل بانک مرکزی و بازرس‌ها داده‌اند و هیچ نقطه تاریکی در کارنامه ثامن‌الحجج وجود ندارد. در این بین سپرده‌گذارانی که سرمایه مادی خود به همراه سرمایه معنوی‌شان یعنی اعتماد را به این موسسه سپرده‌اند احساس غریبی دارند. آنها از همه چیز و همه کس ناامید شده‌اند و نمی‌دانند باید چه کنند؟ یاس و ناامیدی در این برهه سم تلخی است که حقیقت دارد اما نباید گسترش یابد. برای تحلیل وضعیت فعلی موسسه و سپرده‌گذاران باید به چند نکته اشاره کنیم:۱-وضعیت ثامن الحجج مثل هیچ رویداد بانکی دیگر نیست. نه مثل میزان نه مثل تعاونی منحله "بهمن ایثار". شاید برای اولین بار است که نارضایتی سپرده گذاران یک موسسه مالی در تهران بیش از شهرستانهاست. میزان طلب و سپرده سپرده گذاران هیچ گاه به این حجم و با این پراکندگی جغرافیایی در کشور نبوده است. موسسه ای که الان غیرمجاز می خوانند، حداقل بیشتر از ۱۲ بانک کشور شعبه دارد و میزان سپرده گذارانش بیشتر است و... این دلایل و دلایل بسیاری دیگر ثابت می کند ثامن الحجچ مثل "هیچ موسسه و بانک دیگر" نیست.۲- تخلف مسوولان "ثامن الحجج" محرز است اما آیا تخلفات به اندازه ای بوده که آن را منحل کنند؟ کسی به این سوال استراتژیک پاسخ علمی و آماری نمی دهد. نکته ای که نمی توان آن را کتمان کرد اینکه مسوولان موسسه در اخذ مجوز به نوعی تنبلی کرده اند و گستردگی شعب و سرمایه عظیم باعث شد هیچ گاه چنین روزهایی را پیش بینی نکنند. نکته دیگر نوع سرمایه گذاری منابع است؛ آیا مسوولان موسسه، سپرده های کلان مردم را در جای درست هزینه کرده اند؟ به این سوال هم نمی توان با قاطعیت پاسخ گفت اما چیزی که مسلم است اینکه شاید مقصد سرمایه گذاری درست انتخاب شده اما روش سرمایه گذاری نادرست بوده است.۳-موسسه سود سپرده گذاران برخی از شعب را نمی دهد؛ این یعنی فاجعه! بنده در جمع سپرده گذاران بسیاری بودم که می گفتن:"ما فعلا پول اصلی خود را تا مدتها نمی خواهیم به شرط اینکه حداقل پرداخت سود عقب نیفتد." اما موسسه حتی از پرداخت سود سپرده گذاران دریغ می کند که دو احتمال را می‌توان در رخ دادن این موضوع دخیل دانست: احتمال اول: موسسه پول دارد و نمی دهد؛ اگر این احتمال صحت داشته باشد به آن علت خواهد بود که مسوولان موسسه منتظر نتیجه بررسی ها هستند تا اگر انحلال اعلام شد پول ها مدیریت شده تقسیم شود. در این گیر و دار اعتراض سپرده گذاران مسوولان موسسه را - به احتمال زیاد- به فکر بهره برداری از این موضوع برای تحت فشار قراردادن بانک مرکزی انداخته اما آنها نمی دانند این وضعیت درنهایت به سود بانک مرکزی خواهد بود چراکه به غیر از سپرده گذاران ثامن الحجج و کارمندان و مسوولان آن بقیه، حتی مردم عادی هم خواهان برچیده شدن ثامن الحجج به بهانه ساماندهی موسسات غیر مجاز هستند.احتمال دوم: موسسه پول ندارد؛ این احتمال قوی تر از احتمال اول است چراکه شعب صراحتا اعلام می کند نقدینگی وجود ندارد. حتی یک مسوول حراست بانک مرکزی در گفتگو با سپرده گذارن صراحتا این موضوع را اعلام کرد. در این صورت هر نتیجه ای که در مورد موسسه گرفته شود(ادامه حیات،انحلال و ادغام) راه نقد شدن دارایی های موسسه کوتاه نخواهد بود.۴- جو افکار عمومی علیه این مساله مسموم است؛ آنها خطاب به سپرده‌گذاران می گویند شما نباید به خاطر چند درصد سود بیشتر، طمع می کردید. بنده با اینکه سپرده گذار ثامن الحجج نیستم اما اصلا حرف این گروه را قبول ندارم. همیشه از "سرزنش گران مغرور" که دیگران را سرزنش می‌کنند و با وجود عیوب فراوانشان از این سرزنش‌کردن‌ها به خود می بالند متنفر بوده ام. قرآن به صراحت به این افراد نهیب می‌زند: وَیْلٌ لِکُلِّ هُمَزَهٍ لُمَزَهٍ. (وای بر عیبجوی طعنه‌زننده) آنها نمی دانند که وضعیت متزلزل اقتصادی هر کسی را می تواند به این راه هدایت کند؛ آنها نمی دانند همین وضعیت برای هر موسسه اعتباری به وجود آید. آنها نمی دانند که بانک مهر اقتصاد با ۱۲ میلیون سپرده گذار هم مجوز بانک مرکزی را ندارد اما کسی آن بانک را سرزنش نمی کند. آنها نمی دانند که تبلیغات ثامن الحجج از سالن های ورزشی گرفته تا پربیننده ترین برنامه رسانه ملی می تواند هر کسی را به اشتباه وا دارد. آنها نمی دانند که باید قبل از رخ دادن این فاجعه مسوولان جلوی تبلیغات گسترده ثامن الحجج در شهرها را می گرفتند؛ تبلیغاتی که الان حسابی توی ذوق میزند. از سپرده گذاران ثامن الحجج می خواهم به علت سپرده گذاری سرافکنده نباشند چراکه آنها در حساب و کتاب درست عمل کردند فقط در میزان اعتماد به سیستم بانکی و نظارتی اشتباه کردند.۵-همان طور که گفته شد مسوولان موسسه در اخذ مجوز تنبلی کردند. آنها همان روزهایی که از مسوولان سابق بانک مرکزی جایزه و عکس یادگاری میگرفتند باید به فکر اخذ مجوز می‌افتادند یا اگر به فکر افتادند انرژی بیشتری برای تسریع در صدور مجوز می‌گذاشتند. موسسه مثل یک انسان فربه شده که دیگر حال حرکت ندارد اما با تلنگری زمین می‌خورد. حالا باید همه یاری کنند تا این انسان فربه به حیات خود ادامه دهد اما آیا این انسان فربه و چاق و بدبدن می تواند زنده بماند و به حیات خود ادامه دهد؟ این خیلی طبیعی است که خیلی ها نخواهند و دوست نداشته باشند که ثامن الحجج مجوز بگیرد اما اگر موسسه تخلفی نکرده باشد و حسابش پاک باشد حتی اگر رئیس جمهور هم نخواهد امکان ندارد که مجوز صادر نشود. بنده روی پرونده رسانه ای موسسه توسعه کار کردم. این موسسه تخلفاتی داشت و حتی رئیس جمهور و رئیس قوه قضاییه سابق هم دستور رسیدگی و توقف فعالیت موسسه را داده بود اما در نهایت دادگاه تشخیص داد "توسعه" ادامه حیات دهد. در آن زمان مدیرعامل "توسعه" پنهان نشده بود و به سپرده گذاران کم شمار خود اطمینان می داد که خیالشان راحت باشد؛ چیزی که از مسوولان ثامن الحجج نمی بینیم. میرعلی، مدیرعاملی که - با وجود موافقت کنار رفتن خود، فعلا همه ‌کاره است- نباید علیه بانک مرکزی یا هر نهاد دیگر سخن بگوید اما میتواند آب روی آتش باشد و بیاید جزئیات و آمار موسسه را رسانه ای کند یا حداقل سپرده گذاران را آرام کند؛ اما وی حتی در سایت خود از دادن یک بیانیه یا یک خط خبر و اظهار نظر دریغ می کند. او می توانست الان سلطان موسسات مالی باشد اما با اشتباهات خود نه تنها مجوز نگرفته بلکه عملا پنهان شده. میرعلی همین الان هم می تواند برخی اشتباهات را جبران کند اما آیا جبران آنها، روزگار خوش ثامن الحجج را تکرار میکند؟